Πεζοπορία στη Γερμανική Σκάλα (GROMAN)

Μία πολύ γεμάτη μέρα σήμερα για την ΤΟΥΛΙΠΑ, που πραγματοποίησε την
προγραμματισμένη της πεζοπορία στη Γερμανική Σκάλα των μεταλλείων
της GROMMAN.
Σε μία σχεδόν καλοκαιρινή μέρα 15 περίπου μέλη και οι φίλοι της ΤΟΥΛΙΠΑΣ,
(αυτή τη φορά έλλειπε ο σκύλος), ξεκίνησαν την πεζοπορία τους.
Πρώτος σταθμός των πεζοπόρων ήταν τα ερείπια της λεγόμενης πυραμίδας των
Βατίκων, όπου είχαν την ευκαιρία να δούν τα θεμέλια της πυραμιδοειδούς κατασκευής,
καθώς και το οικοδομικό της υλικό το οποίο έχει λεηλατηθεί και έχει χρησιμοποιηθεί
για την κατασκευή μαντριών.
Πρόκειται για μία απο τις μεγαλύτερες πυραμιδοειδείς κατασκευές στον Ελλαδικό χώρο,
καθώς οι διαστάσεις της θεμελίωσης της είναι 17,50 χ17,45 χ 16 μέτρα.
Συγκριτικά η πυραμίδα του Άργους (Ελληνικό) έχει διαστάσεις 14,70 χ 8,62, ενώ η
πυραμίδα του Λυγουριού 14 χ 12,50 μέτρα.



Μαντριά που φτιάχτηκαν με τα οικοδομικά μέλη της πυραμίδας.



Στα θεμέλια της πυραμίδας.

Για τις πυραμίδες της Αργολίδας η Ακαδημία Αθηνών στις 9-2-1995
εξέδωσε ανακοίνωση γνωστοποιώντας ότι χρονολογήθηκαν με τη
μέθοδο της θερμοφωταύγειας, και η πυραμίδα του Ελληνικού
χρονολογήθηκε το 2720 π.χ του δε Λυγουριού το έτος 2100 π.χ.
Οι χρονολογίες αυτές συμπίπτουν περίπου με τους χρόνους κατασκευής
των Αιγυπτιακών πυραμίδων.
Για την λεγόμενη πυραμίδα των Βατίκων δεν έχει γίνει κάποια
επισταμένη έρευνα.
Δεν υπάρχει σαφής απάντηση για το σκοπό και τη χρήση των ελληνικών
πυραμίδων, ή πυραμιδοειδών κατασκευών.
Υπήρξαν ταφικά μνημεία, οχυρωματικά έργα, φρυκτωρίες, ναοί, ή
αστρονομικά παρατηρητήρια;

Την πρώτη αναφορά για της πυραμίδα των Βατίκων την έχουμε απο τον
Άγγλο Leak ο οποίος περιγράφει ακριβώς το χώρο και την κατάσταση
των ερειπίων ταυτίζοντας μάλιστα την κατασκευή με την αναφορά
του Παυσανία για το μνήμα του Κινάδου (πλοιάρχου του Μενελάου).
Χωρίς να είμαι ειδικός νομίζω πως η εκτίμηση του Leak είναι λαθεμένη.
Ο Παυσανίας πράγματι αναφέρει το ιερό της Αθηνάς ( αυτό έχει εντοπιστεί
στο χώρο του σημερινού ναού της Παναγίας στο Ελαφονήσι), όμως
δεν φαίνεται καθόλου πιθανό ως τάφο του Κινάδου ο Παυσανίας να
περιγράφει την πυραμιδοειδή κατασκευή στα Βιγκλάφια.
Αν ο Παυσανίας είχε δεί αυτή την κατασκευή, η μεγαλοπρέπεια της και ο
όγκος της δεν θα τον οδηγούσαν στο συμπέρασμα πως πρόκειται για
τον τάφο ενός απλού πλοιάρχου.
Αν ήταν ταφικό μνημείο θα ήταν μεγέθους μεγάλου βασιλιά, που όμοιο του δεν έχει βρεθεί στη χώρα.
Προφανώς ο Παυσανίας δεν είδε ποτέ την πυραμίδα των Βατίκων γιατί
τότε οι αναφορές του θα ήταν διαφορετικές.
Για την πυραμίδα του Λυγουριού ο Παυσανίας αναφέρει:
"πυράμιδι μάλιστα εικασμένον" ( μοιάζει πολύ με πυραμίδα).
Μία μεγαλύτερη του Λυγουριού κατασκευή σίγουρα θα εντυπωσίαζε
τον Παυσανία και θα ήταν περισσότερο περιγραφικός, βεβαίως μη θεωρώντας
τη μεγαλοπρεπή κατασκευή τάφο απλού πλοιάρχου.
Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο ο Παυσανίας να μην επισκέφθηκε ακριβώς
την περιοχή, αλλά να την παρέπλευσε επιβάτης πλοίου, και οι
περιγραφές του να βασίζονται σε πληροφορίες του πληρώματος του πλοίου
οι οποίες ελέγχονται για την ακρίβεια τους.

Μετά την αναφορά του Leak, το θέμα ξεχνιέται για 130 χρόνια ώσπου
το 1961 οι αρχαιολόγοι Waterhouse και Simpson αναφέρονται στην
πυραμίδα του Leak, κάνοντας μάλιστα λόγο για ευρήματα μαύρης
κεραμικής του 5ου π.χ αιώνα.
Το ότι δεν προσδιόρισαν την ακριβή της θέση, αλλά ούτε και την
κατάσταση των ερειπίων, δημιουργεί επιφυλάξεις ως πρός το αν πράγματι
επισκέφθηκαν την πυραμίδα των Βατίκων.

Αντίθετα φαίνεται ότι την πυραμίδα επισκέπτεται ο Vischer το 1975,
ο οποίος σε βιβλίο του δηλώνει πως την είδε.

Το 1982 - 1983 δύο πανεπιστήμια, του Berkeley της Καλιφόρνια και
το Alberta του Καναδά με επικεφαλής τους Pritchett και Fracchia
αντίστοιχα, στα πλαίσια ερευμητικού προγράμματος μελετούν τις
πυραμίδες της Αργολίδας και των Βατίκων.

Η πυραμιδοειδής κατασκευή των Βατίκων (στα Βιγκλάφια) έχει τις διαστάσεις
που προανέφερα και γύρω απο τις διαστάσεις αυτές που αποτελούν τη
βάση του οικοδομήματος, στις 3 πλευρές υπάρχει λαξευμένη τάφρος
διαστάσεων 24,50 χ 27,70 χ 23,50 μέτρα, με πλάτος 3-4 μέτρα και
βάθος περίπου 1,5 μέτρα.
Η τάφρος χρησίμευε για την προστασία του οικοδομήματος (πιθανόν
να γέμιζε με νερό) και απο την εκσκαφή της λαξεύτηκε το οικοδομικό
υλικό που χρησιμοποιήθηκε για το χτίσιμο του οικοδομήματος.
Απο τη νότια πλευρά που δεν υπάρχει τάφρος, η κατασκευή προστατεύεται
απο γκρεμό.
Στην ανατολική πλευρά υπάρχουν εγκοπές οι οποίες μαρτυρούν την ύπαρξη
ξύλινης γέφυρας για την πρόσβαση της τάφρου.

Τα στοιχεία της κατασκευής και η θέση της η οποία είναι πάνω σε ύψωμα που
δεσπόζει του χώρου, μαρτυρούν πως πρόκειται μάλλον για
οχυρωματικό έργο, παρά για ταφικό μνημείο.
Ανάλογη κατασκευή αλλά μικρότερων διαστάσεων βρίσκεται λίγο πιο
βόρεια στη θέση Γεραντώνια, κοντά στο χωρίο Άγιος Γεώργιος.

Πιθανόν απο πλευράς υπηρεσιών της χώρας δεν έχουν γίνει οι ανάλογες
έρευνες στο χώρο, και μάλλον αρκούνται στις εκθέσεις των ξένων
πανεπιστημίων.
Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε το έντονο ενδιαφέρον ξένων πανεπιστημίων
και ερευνητικών ομάδων στην περιοχή.
Εκτός των Leak, Waterhouse, Simpson,Vischer, Pritchett, και Fracchia, και
των πανεπιστημίων Berkeley και Alberta, τα τελευταία 2 χρόνια εξελίσσονται
έρευνες στην περιοχή απο ακόμη δύο πανεπιστήμια.
Το πανεπιστήμιο Αθηνών, και το πανεπιστήμιο του Nόττινγχαμ που ανέδειξε
το Παυλοπέτρι, την αρχαιότερη ίσως στον κόσμο καταβυθισμένη πολιτεία.

Το ενδιαφέρον τόσων πανεπιστημίων μαρτυρά την αρχαιολογική σπουδαιότητα
του χώρου, και πώς αναζητούνται σημαντικά πράγματα.

Ο τελικός προορισμός, η γερμανική σκάλα των μεταλλείων
της GROMAN, είναι το τερματικό σημείο της επιχείρησης η οποία
δραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά στην περιοχή τον προηγούμενο αιώνα.
Η εταιρεία δραστηριοποιήθηκε στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων
σιδήρου στην περιοχή των Αγίων Αναργύρων (Ελισαίο) όπου στην
πλαγιά του βουνού διακρίνονται ακόμη οι στοές εξόρυξης του σιδηρομεταλλεύματος.
Απο του σημείου αυτού και μέχρι τη θάλασσα που είναι η σιδερένια σκάλα,
η εταιρεία είχε κατασκευάσει σιδηροτροχιές όπου με βαγονέτα γινόταν
η μεταφορά του μεταλλεύματος , για να φορτωθεί σε πλοία που προσέγγιζαν
κάτω απο τη σκάλα.

Αυτά είναι ευρέως γνωστά.
Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πως η ύπαρξη και εξόρυξη σιδήρου
απο την περιοχή των Βατίκων, ήταν γνωστή ήδη απο την αρχαιότητα.
Σε αρκετά σημεία της περιοχής εντοπίζονται υπολείματα σκωριών (σιδηρομετάλλευμα),
και υπολλείματα καμινεύσεων.
Η δύναμη της αρχαίας Σπάρτης ήταν ο σίδηρος των Βατίκων,
ο οποίος εξόπλιζε τη στρατιωτική της μηχανή.

Αυτά συμβαίνουν στα αλήθεια;

Ή είναι γέννα φαντασίας;

admin διαμρτύρομαι έντονα.

Μας το δίνετε σε αργές βασανιστικές δόσεις.

Άντε μπράβο να ανοίξει και εμάς το ματάκι μας λίγο.

Απομεινάρι της μεταλλευτικής δραστηριότητας της GROMAN
στα Βάτικα.
Μία απο τις αρκετές σημαδούρες που συγκρατούντο με ποντισμένη
άγκυρα στο βυθό, και έτσι έμενε σταθερή στην επιφάνεια της θάλασσας.
Πάνω στις σημαδούρες αυτές έδεναν τα πλοία και παρέμεναν σταθερά
κάτω απο τη σιδερένια σκάλα, απο την οποία έπεφτε το
σιδηρομετάλλευμα στα αμπάρια του πλοίου.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της σημαδούρας είναι ότι η λαμαρίνες της
δεν είναι ηλεκτροκολλημένες, ή βιδωτές, αλλά είναι "καρφωτές"
εξασφαλίζοντας όμως απόλυτη στεγανότητα.
Με αυτή την τεχνική τα ναυπηγεία κατασκεύαζαν και τα πλοία την
εποχή εκείνη.

Οι πεζοπόροι της παρέας της ΤΟΥΛΙΠΑΣ στον χώρο της γερμανικής
Σκάλας.

Τα τελευταία φορτία σιδηρομεταλλεύματος, που δεν
φορτώθηκαν ποτέ.