Αιολικό σκάνδαλο στο Ζάρακα.

Αμφιβολίες Ακαδημίας για το ποσοστό των Ανανεώσιμων

Του ΒΑΣΙΛΗ ΓΕΩΡΓΑ
Ιδιαίτερα δαπανηρή και δύσκολα επιτεύξιμη θεωρεί η Επιτροπή Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ώστε να καλύπτουν το 40% της ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2020.
Παράλληλα, στο πόρισμά της για την αγορά ενέργειας, η Ακαδημία τονίζει ότι είναι επείγουσα η διαμόρφωση συνολικού ενεργειακού σχεδιασμού σε βάθος 10-20 ετών, προτείνει αύξηση της χρήσης του φυσικού αερίου και «λελογισμένη» χρήση του λιγνίτη, ώστε να βελτιωθεί το μείγμα καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Επίσης, επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει μείνει πίσω και πρέπει να τρέξει ως προς τις υποδομές για την ενίσχυση του δικτύου και τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, προκειμένου να διευκολυνθεί η απορρόφηση ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει ότι χρειάζεται να διευκολυνθούν σημαντικά οι σημερινές διαδικασίες αδειοδότησης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που αναφέρονται στο πόρισμα, η χώρα μας έχει επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2020 με βάση τις νέες επενδύσεις σε μονάδες, αλλά και την πτώση της ζήτησης ενέργειας (-0,2% το 2010). Ο λιγνίτης, που σήμερα αντιστοιχεί στο 50% της ηλεκτροπαραγωγής, θα συνεχίσει να υπερέχει έναντι των άλλων καυσίμων, ενώ τα αποθέματα λιγνίτη επαρκούν ώς το 2050. Υπό την προϋπόθεση δε ότι το κόστος ρύπων δεν θα αυξηθεί ιδιαίτερα μετά το 2013 και η διαφορά κόστους λιγνίτη ως προς το πετρέλαιο υπερβαίνει τα 30 ευρώ ανά τόνο ισοδύναμου πετρελαίου, οι λιγνιτικοί ατμοηλεκτρικοί σταθμοί θα συνεχίσουν να είναι πιο ανταγωνιστικοί εκείνων του φυσικού αερίου. Από την άλλη, οι μονάδες φυσικού αερίου είναι οι πιο συμφέρουσες ενεργειακά και περιβαλλοντικά.

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Καθώς οι αιτήσεις και οι άδειες παραγωγής και εγκατάστασης Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), με τις “τελευταίας γενιάς” ανεμογεννήτριες των 120+ μέτρων ύψος, αυξάνονται διαρκώς, χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο, όλο και περισσότεροι μπαίνουν στη διαδικασία να αναρωτηθούν και να διερευνήσουν κατά πόσο τελικά εμφανίζει θετικό ισοζύγιο η σχέση κόστους - οφέλους αυτής της διαδικασίας. Με αφετηρία αυτή ακριβώς τη διαπίστωση, κατόπιν πρωτοβουλίας του Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου, πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 4/12, στην Αθήνα, συνάντηση εκπροσώπων τοπικών συλλόγων και φορέων, οικολογικών κινήσεων και κινήσεων πολιτών, καθώς και μεμονωμένων πολιτών από την ακαδημαϊκή κοινότητα και τεχνικών, με θέμα τη μαζική και ανεξέλεγκτη χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ. Κοινές διαπιστώσεις των συμμετεχόντων αποτέλεσαν:



Ø η αιολική βιομηχανία έχει επιτύχει να εμφανίζεται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως η “πανάκεια” για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με αποτέλεσμα να περνάει στο ευρύ κοινό το μήνυμα της ανάγκης εγκατάστασης αιολικών σταθμών με οποιοδήποτε οικολογικό και κοινωνικό κόστος. Στo πλαίσιο αυτής της “καμπάνιας”, φυσικά, αποκρύπτονται και οι σοβαρές επιπτώσεις από την εγκατάσταση των αιολικών σταθμών, όσο και μία πληθώρα εγγενών αδυναμιών, που συνοδεύουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΣΠΗΕ (ασυνεχής παραγωγή ενέργειας, αδυναμία αποθήκευσης περίσσειας παραγόμενης ενέργειας, πρόκληση ανισορροπιών στο σύστημα διανομής, υπέρογκο κόστος που τελικά μετακυλίεται στον καταναλωτή)

Ø ίσως για πρώτη φορά μια οχλούσα βιομηχανική δραστηριότητα απαλλάσσεται, σχεδόν πλήρως, από περιβαλλοντικούς και χωροταξικούς περιορισμούς. Με πολιτικό και επικοινωνιακό περιβάλλον κομμένο και ραμμένο στα συμφέροντά τους, οι εταιρείες ανάπτυξης ΑΣΠΗΕ εισβάλλουν με τον πλέον επιθετικό τρόπο στα τελευταία οχυρά άγριας ζωής και σε απαράμιλλης αξίας φυσικά τοπία, με χωροθετήσεις και εγκαταστάσεις που, σχεδόν στο σύνολό τους, έγιναν χωρίς την παραμικρή συμμετοχή, ούτε καν τη στοιχειώδη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών

Ø στον τομέα της αιολικής ενέργειας πρωτοστατούν σε μεγάλο βαθμό οι γνωστοί μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι, οι οποίοι ενώ επενδύουν, παράλληλα, σε ρυπογόνες μορφές ενέργειας και ευθύνονται για την οικολογική υποβάθμιση πολλών περιοχών, ανά την Επικράτεια, αναβαπτίζονται στην “κολυμβήθρα του Σιλωάμ” των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και εμφανίζονται ως φέροντες οικολογικές ευαισθησίες



Κοινή πεποίθηση των συμμετεχόντων είναι πως απαιτείται άμεσα συντονισμός και συλλογική δράση σε όλα τα επίπεδα για να καταστεί δυνατός ο κοινωνικός και περιβαλλοντικός έλεγχος της διαδικασίας εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ, που συνειδητά παραλείπει να εφαρμόσει η Πολιτεία. Σε αυτό το πλαίσιο αποφασίστηκε πως είναι ανάγκη:



Ø να ενισχυθεί η συλλογική δράση στο αδειοδοτικό και νομικό σκέλος της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ

Ø να ενταθεί η προσπάθεια εναλλακτικής ενημέρωσης, που έχει ήδη ξεκινήσει, ώστε το ζήτημα της εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ να τεθεί στις πραγματικές του διαστάσεις και να απενοχοποιηθεί η ανάδειξη των επιπτώσεων της χωροθέτησης και της εγκατάστασής τους, με το υφιστάμενο καθεστώς

Ø να τονιστεί ότι το οικονομικό - επενδυτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο προωθείται η μαζική εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ, με ναυαρχίδα το περίφημο νομοσχέδιο “fast track”, απειλεί με άνευ προηγουμένου αλλοίωση το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της Ελλάδας.

Ø να ενισχυθεί η διαδικασία επεξεργασίας και προβολής των θέσεων των συμμετεχουσών συλλογικοτήτων σχετικά με το ενεργειακό ζήτημα της χώρας, που βασίζεται στην άμεση εφαρμογή προγράμματος μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και στη θέσπιση κινήτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας, στην αύξηση της ισοβαρούς διείσδυσης των ΑΠΕ μέσω της προώθησης οικιακών και μικρών, τοπικής εμβέλειας και προσαρμοσμένων στις τοπικές ιδιαιτερότητες εφαρμογών, στην αύξηση του κοινωνικού ελέγχου και της συμμετοχής των πολιτών στην ενεργειακή διαχείριση.



Αποφασίστηκε, τέλος, αυτή η συνάντηση να αποτελέσει το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός ευρύτερου δικτύου ενημέρωσης, συντονισμού και αλληλοϋποστήριξης, σχετικά με εγκαταστάσεις ΑΣΠΗΕ που θέτουν σε κίνδυνο τους πολύτιμους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους της Ελλάδας.

ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ

Προς την Υπουργό ΠΕΚΑ , το Πρωθυπουργό, τα μέλη της εθνικής Αντιπροσωπείας και τους Έλληνες πολίτες που παρακολουθούν την διαβούλευση.
Σε πλήθος ενημερωμένων πολιτών για τις εξελίξεις στό τομέα στις απε, εδραιώνεται η υποψία την οποία προσωπικά κρίνω ως βάσιμη, ότι γύρω από τον χορό εκατομμυρίων με αντικείμενο την προώθηση της εκμετάλευσης αυτών των ενεργειακών πηγών, λαμβάνουν χώρα υποθέσεις διαφθοράς.
Έχω συνυποβάλλει καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα αποτελέσματα της οποιας εξελίσσονται-εκκρεμούν κατόπιν εξέτασης της, για παράβαση 5 κοινοτικών οδηγιών όσον αφορά χωροθετήσεις αιολικών σταθμών στoν Ζάρακα Λακωνίας εντός του τόπου κοινοτικής σημασίας GR2540001 και της
ζώνης ειδικής προστασίας αρπακτικών πτηνών GR2540007.
Οι περιπτώσεις ήταν πολύ αποκαλυπτικές και ενδεικτικές για τα όσα συμβαίνουν με τους αιολικούς σταθμούς σε όλη την χώρα. Δύο Υπουργοί Περιβάλλοντος διαφορετικών κυβερνήσεων μεταξύ των ετών 2004-2008 υπέγραψαν ΚΥΑ δια των οποίων ενέκριναν την χωροθέτηση αιολικού σταθμού στο νοτιότερο δάσος Κεφαλληνιακής ελάτης στην ηπειρωτική χώρα (στο δάσος Κρεμαστής δήμου Νιάτων Ζάρακα Λακωνίας και Λεωνιδίου Αρκαδίας). Η Υπουργός της κυβέρνησης έτους 2004 μάλιστα, υπέγραψε την έγκριση για τον αιολικό σταθμό 17 MW συμφερόντων οικογενείας- που είχε απασχολήσει ευρέως την κοινή γνώμη την περίοδο πρίν τις εθνικές εκλογές του 2004 με αποτέλεσμα την απομάκρυνση πολλών προσώπων- σε φερόμενη ως γυμνή ή με αραιή θαμνώδη έκταση. Η υπόθεση έγινε πρωτοσέλιδο και κατόπιν αναφοράς επίφερε πόρισμα του Συνήγορου του πολίτη.
Σε άλλη περίπτωση πολυεθνική εταιρεία σε σύμπραξη με εντόπια κατασκευαστική μεγάλου βεληνεκούς,κατέστρεψε βιότοπο στην ίδια περιοχή κατόπιν περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με την χρήση μελέτης και ΕΠΟ που δεν εντόπιζαν είδη προστατευόμενα-απειλούμενα και έγκρισης επέμβασης που εφέρετο στη σχετική μελέτη να λαμβάνει χώρα σε κατά πολύ μικρότερη έκταση,(η έκταση της επέμβασης συνδέεται με το χρηματικό αντάλλαγμα χρήσης αυτής). Μάλιστα την φερόμενη ως περιορισμένης έκτασης επέμβαση στην περιοχή του δικτύου Φύση 2000 προέβαλαν και οι κύριοι του έργου προς το ΣτΕ ενώ ήδη είχαν εκχερσώσει πολλαπλάσια έκταση άνευ έγκρισης. Κατόπιν επίμονων ενεργειών, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ν.Α. Λακωνίας διαπίστωσε τις παράνομες επεμβάσεις και υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά παραπέμποντας την υπόθεση ενώπιον του Τριμελούς για καταστροφή-υποβάθμιση του τοπικού περιβάλλοντος βάσει της σχετικής διάταξης του ν. 1650/86. Η ΚΥΑ ΕΠΟ ακυρώθηκε από το ΣτΕ και οι ενδιαφερόμενες εταιρείες κατέφυγαν στην κατάρτιση μίας "χωροταξικής μελέτης" η οποία κατέληγε σε εκτίμηση γιά φέρουσα ικανότητα της περιοχής να υποδεχθεί περίπου 400 ΜW αιολικών! εντός ή εγγύτατα της προστατευόμενης περιοχής.Ο πρώην Γ.Γ.Υπεχωδε "υιοθέτησε" με ένα απλό έγγραφο του την εν λόγω πολύ 'ειδική' χωροταξική μελέτη η οποία αξιοποιήθηκε ακολούθως για την επανέναρξη των αδειοδοτήσεων στην περιοχή καθώς αυτές είχαν παρεμποδιστεί από τη απόφαση 2569/2004 του ΣτΕ. Το σχέδιο αυτό ουδέποτε τέθηκε στην διαδικασία της δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων του με την επίκληση απίθανων δικαιολογιών, οι οποίες δεν τιμούσαν κατά την γνώμη μου το Υπεχωδε. Σημειώνω ότι την ειδική μελέτη είχαν χρηματοδοτήσει οι ενδιάφερόμενες εταιρείες.Οι ίδιες εταιρείες κατόπιν κατέθεσαν στα πλαίσια επιχειρούμενης επαναδειοδότησης στην ίδια θέση με αυτή επί της οποίας ακυρώθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι κατά τα ανωτέρω, οικολογική μελέτη βάσης που αν και ανεπαρκής λόγω ολιγόχρονης παρατήρησης της ορνιθοπανίδας, ανέδειξε την υψηλή βιολογική σπουδαιότητα της περιοχής σε περιφερειακό επίπεδο. Διαπιστώθηκε ότι στην περιοχή φωλέαζαν απειλούμενα είδη με επιτυχή μάλιστα αναπαραγωγή και ότι άλλα προστατευόμενα μεγαλόσωμα αρπαχτικά μεταναστευτικά την χρησιμοποιούσαν για αναπαραγωγή. Το Υπεχωδε καταστρατήγησε την οδηγία 92/43 ΕΟΚ ή άλλως την 2001/42 ΕΚ και δεν υπέβαλε το σχέδιο σε συνολική εκτίμηση των επιπτώσεων. Με την έκδοση ΚΥΑ μετά το έγγραφο υιοθέτησης της ειδικής χωροταξικής μελέτης κατά τα ανωτέρω, χορηγήθηκε έγκριση περιβαλλοντικών όρων σε άλλη κορυφογραμμή, αλλά και αυτή η αδειοδότηση προσέκρουσε στο ΣτΕ όπου με την απόφαση 911/2008 κρίθηκε ότι "σταθμίζοντας τις απαιτήσεις του ειδικού χωροταξικού για τις απε (Σουφλιά) και τους λόγους δημοσίου συμφέροντος που συνίστανται στην ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές" συντρέχουν οι λόγοι για την αναστολή της εκτέλεσης της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου (συμφερόντων θυγατρικής εταιρείας της μεγίστης ευρωπαϊκής δύναμης στην παραγωγή ηλεκτρισμού από πυρηνικά εργοστάσια) "προκειμένου να αποτραπεί η επέμβαση στην επίμαχη έκταση και η πιθανολογούμενη διατάραξη του οικοσυστήματος από την εγκατάσταση του επίδικου αιολικού σταθμού και των συνοδών έργων".
Εν προκειμένω λοιπόν, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις που αφορούν ευαίσθητες περιοχές εν γένει, υφίσταται νομολογία ενδοπεριβαλλοντικής στάθμισης κατόπιν αποφάσεων του ΣτΕ αλλά και του ΔΕΚ.
Σε κάθε περίπτωση οι θέσεις τις οποίες προσπαθεί να προωθήσει η Greenpeace, (σε αγαστή συνεργασία με τα μεγάλης έκτασης οικονομικά συμφέροντα της αιολικής βιομηχανίας, αυτής της αδρά επιδοτούμενης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενεργειακής πλατφόρμας), περί προστασίας του κλίματος μέσω της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από απε-επί τω πλείστον και προνομιακά μέσω αιολικών-ως υψίστης περιβαλλοντικής και ενεργειακής προτεραιότητας για την χώρα, είναι αντισυνταγματικές και η εφαρμογή τους μέσω νόμου παράνομες. Αφ' ενός προσκρούουν στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και της διατήρησης της βιοποικιλότητας επομένως και στο άρθρο 24 του εθνικού Συντάγματος, αφ' ετέρου και σε άλλες διατάξεις τις οποίες το σχέδιο νόμου επιχειρεί να παρακάμψει κατά τρόπο που παραβιάζει ευθέως τον νομικό μας σύστημα ή πολιτισμό άν θέλετε. Το σχέδιο νόμου εξάλλου αποτυγχάνει παταγωδώς, μάλλον βάσει προαίρεσης, να ενσωματώσει την οδηγία 2009/28/ΕΚ στο εσωτερικό δίκαιο. Πράγματι το Υπεκα δεν παραπέμπει καν σε αυτήν διαστρέφοντας απελπιστικά πολλές διατάξεις του, μη εισάγοντας καν ορισμούς όπως η ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και άλλες. Κα Υπουργέ με την παρούσα σας καλώ να αποσύρετε το σχέδιο νόμου που θέσατε υπ' 'οψιν μας. Σας καλώ να αναρτήσετε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου κατά πρώτον την εν λόγω οδηγία. Ακολούθως να αναρτήσετε < /span>την "έκθεση για τον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό-η επόμενη μέρα μετά την τελευταία κρίση" του Συμβουλίου ενεργειακής πολιτικής. Η διαβούλευση να συνεχιστεί επί του περιεχομένου των άρθρων 3 και 4 της οδηγίας 2009/28/ΕΚ που αφορά στους δεσμευτικούς εθνικούς συνολικούς στόχους και τα μέτρα για την χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και το εθνικό σχέδιο δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια.Τα μέτρα αυτά συνιστούν το καθεστώς στήριξης και την συνεργασία μεταξύ διαφόρων κρατών μελών με τρίτες χώρες για τη επίτευξη των εθνικών στόχων τους σύμφωνα με τα άρθρα 5-11της οδηγίας. Αφορά επίσης στον επιμερισμό μεταξύ μεταφορών, θέρμανσης-ψύξης και ηλεκτροπαραγωγής απο απε στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Η Επιτροπή που διορίσατε αντανακλά παράδοξη κατ' αρχάς την μονοκαλλιέργεια των αιολικών αφ' ενός, αφ' ετέρου πάντα κατά την γνώμη μου την προώθηση συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων. Η υπόθεση αυτή της σύνθεσης της Επιτροπής φοβούμαι ότι θα εξελιχθεί και ενδεχομένως θα καταλήξει
δυσμενώς γιά το κυβερνητικό σχήμα. Επείγουν κατά την γνώμη μου διορθωτικές κινήσεις.
Λαμβάνοντας υπ' όψιν επιπροσθέτως την διεθνή κρίση οικονομικης μεγέθυνσης και την παταγώδη αποτυχία της συνόδου της Κοπεγχάγης δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται αποφάσεις που αφορούν στην μετάβαση σε μία ενεργειακή οικονομία χαμηλής στάθμης άνθρακα άνευ της οριστικοποίησης των αποτελεσμάτων που αφορούν στις εξελίξεις της τεχνολογίας ολοκληρωμένης εξαερίωσης συνδυασμένου κύκλου και δέσμευσης-αποθήκευσης του άνθρακα και την ασφάλεια της, όπως και τις εξελίξεις στό υγροποιημένο φυσικό αέριο.Τα μέτρα, ο επιμερισμός των ποσοστών στους τομείς απε το εθνικό σχέδιο δράσης για τις απε είναι απολύτως αναγκαίο να συνοδεύονται από οικονομικοτεχνική μελέτη βάσει επιστημονικών και μόνον κριτηρίων.