Δημογραφικά στοιχεία των Βατίκων.

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΒΑΤΙΚΩΝ
από την αρχαιότητα μέχρι το σήμερα

Η πρόσφατη έρευνα στο Παυλοπέτρι αποκάλυψε ότι τα ίχνη κατοίκησης
στην περιοχή τοποθετούνται ακόμη και πριν από το 3000 π.χ.
Ωστόσο παλαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής από την
εποχή του λίθου, μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικήθηκε προγενέστερα
ακόμη και από το 6000 π.χ.
Είναι δύσκολο στα βάθη αυτά της προϊστορίας να προσδιορίσεις
τα προελληνικά αυτά φύλλα, τα οποία γενικότερα προσδιορίζονται
ως μεσογειακή φυλή.
Από μαρτυρίες ιστορικών της αρχαιότητας (Παυσανίας) μαθαίνουμε
ότι πρώτοι οικιστές της Λακωνίας (συνεπώς και των Βατίκων) ήταν οι
Λέλεγες.
Λέλεξ ήταν ο πρώτος βασιλιάς των Λακεδαιμονίων από τον οποίο
γεννήθηκαν ο Μύλητος και ο Πολυάκμων.
Γιός του πρώτου υπήρξε ο Ευρώτας ο οποίος μη έχοντας διάδοχο άφησε
το βασίλειο στον Λακεδαίμονα, από τον οποίο πήρε το όνομα της η
Λακωνική.
Η Μεσογειακή αυτή φυλή στην οποία ανήκαν τα προελληνικά φύλλα
(Λέλεγες, Κάρες, Φοίνικες, Πελασγοί κ.λ.π) ονομασθέντες και Αιγαίοι,
ήταν φυλή διαφορετική και προγενέστεροι της ινδοευρωπαϊκής.
Περίπου στο 1900 – 2000 π.χ η παρακμή του πολιτισμού Χαράπα στον
Ινδό ποταμό σήμανε και τις σημαντικές ιστορικές μεταβολές, με την
μετανάστευση φύλλων προς τον Αιγαιακό χώρο.
Ως πρώτο φύλλο που εισέβαλε και αποίκισε αναφέρονται οι Ίωνες, και
κατόπιν οι Αχαιοί τμήμα των οποίων κατέλαβε την Πελοπόννησο, υποτάσσοντας και αφομοιώνοντας φυλετικά τους αυτόχθονες.
Με την ανάπτυξη του μυκηναϊκού πολιτισμού, αξιόλογα αναπτύσσονται
τα Βάτικα όπως μαρτυρούν τα ευρήματα στο Παυλοπέτρι, αλλά και το
πλήθος των μυκηναϊκών τάφων που αναφέρονται στην περιοχή.
Σημείο επαφής η περιοχή με τον άλλον μεγάλο πολιτισμό που αναπτύχθηκε
στην Κρήτη, τον Μινωϊκό, ο οποίος αναπτύχθηκε από διαφορετικά των
ινδοευρωπαϊκών φύλλων.
Εκτός των Μινωϊτών στην περίοδο αυτή και για μεγάλο χρονικό διάστημα
αναφέρεται η παρουσία των Φοινίκων, οι οποίοι ασχολούντο με το εμπόριο,
και το εμπόριο και αλιεία της πορφύρας στον κόλπο των Βατίκων.
Ενδεικτικό της παρουσίας των λαών της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας στα
Βάτικα, είναι και η εισαγωγή εθίμων, και θεοτήτων από τους λαούς αυτούς.
Με την κάθοδο των Δωριέων και την παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού,
οι Δωριείς εισβάλλουν στη χώρα και στη Λακωνική υποτάσσοντας τους Αχαιούς, μένοντας ως κυρίαρχη εθνότητα για περισσότερο από 800 χρόνια.
Κατά ιστορική πληροφορία (Αντώνης Κατσώρης) φέρεται ο βασιλεύς Βοίας
να είναι στους 6 βασιλείς που υπέγραψαν συνθήκη συμμαχίας με τους
Δωριείς.
Την κυριαρχία των Δωριέων, και έπειτα και από την παρακμή της ελληνιστικής περιόδου θα διαδεχθεί η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η
οποία επέφερε τις δικές της πληθυσμιακές ανακατατάξεις.
Κατά την ρωμαϊκή περίοδο πάντως τα Βάτικα γνώρισαν ίσως τη μεγαλύτερη ακμή τους.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο η περιοχή ερημώνεται και παρουσιάζεται
πληθυσμιακή συρρίκνωση.
Στο γεγονός αυτό έχει συμβάλλει καθοριστικά ίσως και ο μεγάλος σεισμός και
το τσουνάμι που έπληξε την περιοχή το 375 μ.χ.
Κατά τον εποικισμό των Σλάβων το 589 μ.χ στη Λακωνία, αυτοί δεν
φθάνουν και δεν εγκαθίστανται στα Βάτικα, καθώς δεν διασώζεται κανένα
τοπωνύμιο Σλάβικης προέλευσης.
Το 900 μ.χ η περιοχή αποικείται από Μανιάτες. Ήταν άνθρωποι αγέρωχοι
και ακατανίκητοι, και με αυτοκρατορικό διάταγμα που τους χαρακτηρίζει
επικίνδυνους χαρακτήρες, απαγορεύεται σε αυτούς η είσοδος τους στην πόλη
της Μονεμβασιάς.
Πιθανόν είναι πάντως ο χαρακτηρισμός αυτός να αναφέρεται στους πειρατές
που την εποχή αυτή λυμαίνονται τον Καβομαλιά και το στενό Ελαφονήσου –
Κυθήρων, και όχι τον ντόπιο πληθυσμό.
Αλλά ούτε και κατά τον αποικισμό των Αλβανών που έγινε το 1344 μ.χ
η περιοχή κατοικήθηκε από αυτούς, αφού δεν σημειώνεται στην περιοχή
αλβανική λέξη ή τοπωνύμιο.
Ίσως σε αυτό να οφείλεται το νέο τσουνάμι που σημειώθηκε το 1303 μ.χ
στην περιοχή, και έπληξε τα παράλια.
Ίσως για αυτό το λόγο ο αλβανικός αποικισμός σημειώθηκε στα ορεινά
και στα ενδότερα της Λακωνικής.
Κατά τη Φραγκοκρατία η περιοχή δεν κατελήφθη από τους Φράγκους αφού
ακολούθησε τη τύχη της Μονεμβασιάς και παρεδόθη μαζί της στον Γουλιέλμο
Βιλεαρδουίνο.
Από το 1464 – 1540 η περιοχή Ενετοκρατείται, ενώ από το 1540 – 1687 η
περιοχή καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Από το 1687-1715 η περιοχή
καταλαμβάνεται και πάλι από τους Ενετούς. Σε αυτή την περίοδο της
δεύτερης Ενετοκρατίας έχουμε το συνοικισμό του Βροντά.
Από το 1715-1821 η περιοχή καταλαμβάνεται και πάλι από τους Τούρκους,
και μετά την αποτυχία των Ορλωφικών το 1770 σημειώνεται επιδρομή
Τουρκαλβανών που εξαναγκάζει σε εκπατρισμό πολλούς Βατικιώτες.
Άλλοι κατέφυγαν στα γειτονικά Κύθηρα που ήταν υπό Αγγλική κατοχή,
και άλλοι στα νησιά του Αιγαίου.
Αρκετοί κατέφυγαν στην Σάμο αλλά και στην Τήνο όπου συγκεντρωθέντες
σε συνοικίες έλαβαν το όνομα τους (Βατικιώται).
Σε μερικές περιπτώσεις έχασαν και το πραγματικό τους επώνυμο και το
Βατικιώτης έγινε επώνυμο.
Τέτοιο επώνυμο συνάντησα στην Αίγινα αλλά και στην Εύβοια.
Μετά το 1821 αρκετοί Τούρκοι μη θέλοντας να χάσουν τις περιουσίες τους,
παρέμειναν στην Ελλάδα και εξελληνίστηκαν αφομοιωθέντες από τον
ντόπιο πληθυσμό.
Δεν είναι σύμπτωση ότι και μέχρι τις μέρες μας σόγια με μεγάλη κτηματική
περιουσία είναι απόγονοι εξελληνισθέντων Τούρκων.
Σωτήραλης (Σωτήρ-αλής), Μεϊμέτης (Μεμέτ αγάς), Χασάναγας (Χασάν αγάς),
Χουσάκος (Χουσεϊν) κ.λ.π.
Αυτές οι εναλλαγές στην επικυριαρχία σίγουρα επηρέασαν το δημογραφικό
με μείξεις και ανακατατάξεις πληθυσμών, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.